"VŨ TRỤ = HIỆN TẠI" - Một SỰ THẬT của Thuyết Hiện Tại

"VŨ TRỤ = HIỆN TẠI" - Một SỰ THẬT của Thuyết Hiện Tại

1. Lời mở: Câu hỏi khởi nguyên

Trong suốt lịch sử triết học và khoa học, con người đã không ngừng đặt câu hỏi: Vũ trụ là gì? Nó bắt đầu từ đâu và sẽ đi về đâu? Những câu hỏi này dẫn ta đến vô số giả thuyết – từ Big Bang cho đến đa vũ trụ, từ vật chất đậm đặc cho đến năng lượng tối. Nhưng có một câu trả lời đơn giản và gây sốc đến mức hiển nhiên mà chúng ta thường bỏ qua: "Vũ trụ chính là Hiện Tại".

Nếu ta gạt bỏ mọi khái niệm về quá khứ và tương lai, nếu ta soi chiếu mọi thứ bằng trải nghiệm trực tiếp, thì những gì còn lại để ta sống, thở, nhìn, cảm nhận – đều nằm trong Hiện Tại. Thuyết Hiện Tại đưa ra một luận điểm táo bạo: không có sự phân chia giữa Vũ trụ và Hiện Tại; chúng là một và đồng nhất.

2. Vũ trụ chỉ tồn tại trong Hiện Tại

Trước hết, hãy nhìn nhận thực tế: tất cả những gì ta gọi là “quá khứ” chỉ còn lại dưới dạng ký ức, dữ liệu, vết tích. “Tương lai” chỉ tồn tại như hình dung, kế hoạch, hoặc dự đoán. Không một ai từng bước vào quá khứ, cũng không ai từng đặt chân tới tương lai. Trải nghiệm trực tiếp duy nhất của chúng ta chính là Hiện Tại.

Khi ta nói “vũ trụ đang mở rộng”, ta vẫn đang nói về một “trạng thái đang là” – tức là đang trong Hiện Tại. Khi ta nói “ánh sáng từ ngôi sao cách đây 10 tỷ năm mới đến được mắt ta”, thì khoảnh khắc ta nhìn thấy ánh sáng ấy cũng vẫn chỉ xảy ra bây giờ. Vậy nên, dù khoa học có mô tả bao xa trong chiều thời gian, tất cả những gì ta biết, cảm, hiểu, hay đo lường – đều diễn ra trong Hiện Tại.

Điều đó có nghĩa: Vũ trụ không thể tách rời khỏi Hiện Tại. Không có Hiện Tại, Vũ trụ không tồn tại.

3. Vũ trụ như một “Trường hiện hữu”

Thuyết Hiện Tại không chỉ dừng lại ở việc coi Hiện Tại là “thời điểm đang là”, mà còn mở rộng nó thành một trường hiện hữu. Mọi hạt, mọi năng lượng, mọi sự kiện đều đang vận hành trong một “Trường Hiện Tại vô biên (thống nhất)”.

Hãy thử tưởng tượng: không gian vũ trụ với hàng trăm tỷ thiên hà, mỗi thiên hà lại có hàng trăm tỷ ngôi sao, hành tinh, hố đen, tinh vân… Tất cả chúng đang vận hành trong một “sân khấu” duy nhất: "Hiện Tại". Không có một ngôi sao nào đang tồn tại trong quá khứ hay tương lai. Tất cả đều đang vận hành trong “ngay bây giờ” của chính nó.

Vậy nên, khi ta nhìn ra vũ trụ, ta không thực sự thấy một “thế giới bên ngoài” – ta chỉ đang trải nghiệm “Hiện Tại đang tự biểu hiện thành vũ trụ”.

4. Vũ trụ và ảo tưởng của thời gian

Một trong những ảo tưởng lớn nhất của con người là niềm tin rằng thời gian “trôi” tới và vũ trụ “chạy” trên dòng thời gian. Nhưng nếu quan sát kỹ, ta sẽ thấy:

• Thời gian chỉ tồn tại như một khái niệm để đo lường sự thay đổi.

• Mọi thay đổi chỉ diễn ra trong Hiện Tại.

• Do đó, cái gọi là “dòng thời gian” thực chất chỉ là một chuỗi vô tận của Hiện Tại đang đổi hình.

Điều này tương tự như việc xem một bộ phim. Trên màn hình, ta thấy chuyển động liên tục, nhưng bản chất chỉ là hàng nghìn khung hình tĩnh nối tiếp. Với Vũ trụ cũng vậy: ta tưởng rằng nó “chảy” trong thời gian, nhưng bản chất nó chỉ có thể tồn tại ngay tại đây, ngay bây giờ.

5. Tại sao "Vũ trụ = Hiện Tại"?

Thuyết Hiện Tại đưa ra một định nghĩa triệt để:

• Vũ trụ là tất cả những gì hiện hữu.

• Hiện Tại là trạng thái duy nhất trong đó sự hiện hữu có thể xảy ra.

• Do đó: Vũ trụ = Hiện Tại.

Nói cách khác, Hiện Tại chính là “thực tại nền tảng” – cái mà từ đó vũ trụ biểu hiện ra. Cũng giống như sóng không thể tách rời khỏi đại dương, vũ trụ không thể tách rời khỏi Hiện Tại.

6. Hàm ý triết học và khoa học

Nếu chấp nhận rằng "Vũ trụ = Hiện Tại", ta sẽ thấy nhiều hệ quả:

• Về triết học:

• Không còn sự phân chia tuyệt đối giữa chủ thể (người quan sát) và khách thể (vũ trụ). Người quan sát chỉ có thể quan sát trong Hiện Tại, và Vũ trụ chỉ có thể biểu hiện trong Hiện Tại. Do đó, người quan sát và vũ trụ thực chất cùng chung một nền tảng – "Hiện Tại".

• Quá khứ và tương lai chỉ là khái niệm tâm trí, còn sự thật nền tảng chỉ có thể tìm thấy trong hiện tại đang sống.

• Về khoa học:

• Thuyết tương đối của Einstein cho thấy không gian và thời gian hợp nhất thành “không-thời gian”. Nhưng Thuyết Hiện Tại bổ sung rằng: toàn bộ “không-thời gian” đó chỉ có thể được kinh nghiệm ngay trong Hiện Tại.

• Vật lý lượng tử cho thấy hạt có thể ở trạng thái chồng chập, nhưng sự “sụp đổ” thành một trạng thái cụ thể chỉ xảy ra trong Hiện Tại – tức khoảnh khắc quan sát.

• Về tâm thức con người:

• Nếu Vũ trụ = Hiện Tại, thì sống trọn vẹn với Hiện Tại chính là sống trọn vẹn với Vũ trụ.

• Mọi lo âu về quá khứ hay tương lai chỉ là ảo tưởng, vì sự thật duy nhất đang vận hành chỉ có Hiện Tại.

7. Ứng dụng vào đời sống

Khi hiểu rằng "Vũ trụ = Hiện Tại", ta không còn nhìn Hiện Tại như một khoảnh khắc nhỏ bé trôi qua giữa hai đại dương quá khứ và tương lai. Ta bắt đầu thấy Hiện Tại chính là đại dương vô biên, trong đó mọi khoảnh khắc đều là biểu hiện sống động của Vũ trụ.

• Trong kinh doanh: người lãnh đạo hiểu rõ giá trị của Hiện Tại sẽ ra quyết định sáng suốt hơn, vì họ tiếp xúc trực tiếp với thực tại thay vì ảo tưởng.

• Trong nghệ thuật: sáng tạo xảy ra khi nghệ sĩ đắm mình trong Hiện Tại, để vũ trụ tuôn chảy qua họ.

• Trong đời sống cá nhân: sự bình an đến khi ta dừng cuộc chạy đua với quá khứ và tương lai, để hòa nhập cùng nhịp đập của Hiện Tại.

8. Vũ trụ như một tấm gương của Hiện Tại

Thuyết Hiện Tại không phủ nhận sự tồn tại của vũ trụ vật chất, mà chỉ khẳng định: mọi biểu hiện vật chất đều là gương phản chiếu của Hiện Tại. Tinh vân, sao băng, hố đen, hay một cánh hoa nhỏ trên Trái Đất – tất cả đều là “hiện thân” của Hiện Tại.

Khi ngắm bầu trời đêm, ta không chỉ nhìn thấy các ngôi sao, mà đang nhìn thấy chính Hiện Tại trong hình thức của ánh sáng xa xăm. Khi hít một hơi thở sâu, ta không chỉ trao đổi oxy và CO₂, mà đang hòa nhịp cùng Vũ trụ trong Hiện Tại.

9. Cao trào: Cái nhìn hợp nhất

Khi "Vũ trụ = Hiện Tại", thì câu hỏi “Tôi là ai trong vũ trụ?” bỗng có một câu trả lời mới mẻ: Tôi chính là một phần của Hiện Tại. Tôi không tách rời khỏi vũ trụ, bởi tôi cũng đang tồn tại trong cùng một nền tảng: Hiện Tại.

Từ đó, cảm giác cô đơn biến mất. Ta không còn là một cá thể lạc lõng trong vũ trụ rộng lớn, mà là một biểu hiện độc đáo của Hiện Tại vô biên. Ta chính là vũ trụ đang trải nghiệm chính nó, thông qua con người này.

10. Lời kết: Thông điệp của Thuyết Hiện Tại

Thuyết Hiện Tại không chỉ là một triết lý để suy ngẫm, mà còn là một lời mời gọi sống khác đi. Khi ta nhận ra rằng "Vũ trụ = Hiện Tại", ta hiểu rằng:

• Mọi điều kỳ diệu của vũ trụ đều đã có mặt, ngay đây, ngay bây giờ.

• Không cần tìm kiếm sự sống ở một hành tinh xa xôi để thấy sự vĩ đại của vũ trụ – chỉ cần mở mắt nhìn một giọt sương.

• Không cần đợi đến tương lai để chạm đến hạnh phúc – hạnh phúc chính là việc ta sống tỉnh thức trong Hiện Tại.

Vũ trụ không ở ngoài kia, cũng không ở ngày mai. Vũ trụ chính là Hiện Tại này – khoảnh khắc ta đang đọc những dòng chữ này, khoảnh khắc ta đang thở, khoảnh khắc ta đang hiện diện.

Và khi chấp nhận điều ấy, ta sẽ thấy: sống trong Hiện Tại cũng chính là cách sống hợp nhất với Vũ trụ. Và đó là cách sống tốt nhất mà ta đã từng sống.

///---

- Thông điệp từ THUYẾT HIỆN TẠI (*)

///---