"THUYẾT HIỆN TẠI - Nền triết lý về hệ quy chiếu tuyệt đối"

"THUYẾT HIỆN TẠI - Nền triết lý về hệ quy chiếu tuyệt đối"

- “Mọi hệ quy chiếu đều đúng một cách tương đối – chỉ có Hiện tại là hệ quy chiếu tuyệt đối. Hiện tại – điểm tĩnh tuyệt đối trong thế giới chuyển động tương đối"

Khoa học hiện đại từng có một bước ngoặt vĩ đại khi Albert Einstein đưa ra "Thuyết Tương Đối", khẳng định rằng mọi chuyển động, mọi đo đạc về thời gian và không gian đều phụ thuộc vào hệ quy chiếu mà người quan sát đang đứng trong đó. Mỗi góc nhìn chỉ là một phiên bản đúng – nhưng tương đối, từ hệ quy chiếu của Người quan sát!

Thế nhưng, giữa tất cả những chuyển động đó, có một điều mà các nhà tư tưởng, thiền sư, đạo sĩ, và cả những tâm hồn tỉnh thức đều đồng lòng khẳng định: chỉ có một điều luôn hiện hữu, luôn trực tiếp, luôn là điểm gốc của mọi trải nghiệm – đó là "HIỆN TẠI". Và từ đây, "THUYẾT HIỆN TẠI" đã viết nên Hệ quy chiếu tuyệt đối, cho toàn bộ Hệ quy chiếu tương đối khác!

Nghĩa là, khi ta nhìn lại toàn bộ thế giới từ trực nghiệm đó, ta chợt thấy: mọi hệ quy chiếu đều đúng một cách tương đối, chỉ có “Hệ quy chiếu của Hiện tại” là đúng một cách tuyệt đối.

1. Hệ quy chiếu là gì – và tại sao nó chỉ mang tính tương đối?

Trong vật lý, hệ quy chiếu là điểm đứng mà từ đó ta quan sát thế giới: vị trí, chuyển động, thời gian. Một người đứng yên trên sân ga nhìn thấy tàu hỏa chạy với vận tốc 80km/h. Nhưng một người đang đi trên tàu lại thấy hành khách bên cạnh… gần như không di chuyển. Cả hai đều đúng – nhưng chỉ đúng trong hệ quy chiếu riêng của mình.

Trong đời sống tâm thức cũng vậy: người già nhìn cuộc đời như một chuỗi hoài niệm; người trẻ nhìn đời như cuộc đua phía trước. Người mê mờ thấy thế giới đầy tiêu cực; người tỉnh thức thấy nó tràn đầy cơ hội để trải nghiệm. Người đau khổ thấy cuộc sống là gánh nặng; người hạnh phúc thấy đó là phép màu.

Mỗi người sống trong một hệ quy chiếu tâm lý – một tập hợp niềm tin, ký ức, hoàn cảnh, cảm xúc. Mỗi hệ quy chiếu đó cho ta một “phiên bản của sự thật” – nhưng chỉ là sự thật tương đối.

2. "Hiện tại" – hệ quy chiếu không phụ thuộc vào điều kiện

Khác với tất cả các hệ quy chiếu tâm lý, xã hội hay vật lý, hệ quy chiếu của Hiện tại không phụ thuộc vào vị trí, hoàn cảnh, suy nghĩ hay niềm tin.

"Hiện tại là điều duy nhất không thể bị định nghĩa bởi bất kỳ điều gì ngoài chính nó." Bạn không thể sống trong quá khứ hay tương lai – bạn chỉ có thể sống ngay bây giờ. Bạn không thể suy nghĩ về hiện tại mà không đang có mặt trong hiện tại. Mọi trải nghiệm – dù vui hay buồn, lớn hay nhỏ, đúng hay sai – đều xảy ra trong hiện tại.

Hiện tại không cần bằng chứng để chứng minh rằng nó đang hiện diện – vì chính việc trải nghiệm cũng chỉ có thể xảy ra trong hệ quy chiếu hiện tại. Mọi hình dung, lý giải, hồi tưởng hay mơ ước đều cần một nền tảng – và nền tảng đó chính là hiện tại.

3. Tuyệt đối không phải là “tuyệt đối đúng” về nội dung – mà là tuyệt đối về “nền tảng nhận thức”

Khi nói “hệ quy chiếu hiện tại là tuyệt đối”, ta không có ý nói nó luôn cho ta một đáp án đúng về sự thật khách quan. Mà là: nó là điểm khởi đầu bất biến cho mọi loại “đúng” khác.

Bạn chỉ có thể kiểm tra đúng – sai, cao – thấp, phải – trái, hơn – kém, trong một dòng chảy ý thức đang xảy ra ngay bây giờ.

Không có hiện tại, không có nền để mà đo lường, để mà so sánh, để mà suy tư.

Vì thế, hiện tại không chỉ là một thời điểm, mà là nền tảng tuyệt đối của ý thức – nền tảng để bất kỳ hệ quy chiếu tương đối nào cũng có thể được kiến tạo và nhận biết.

4. "Thuyết Hiện Tại" – Nền triết lý về hệ quy chiếu tuyệt đối

"Thuyết Hiện Tại" không phủ nhận sự tồn tại của các hệ quy chiếu khác. Nó không đối lập với Thuyết Tương Đối, mà đi xa hơn: nó đưa ra một hệ quy chiếu không bị ràng buộc bởi thời gian và không gian, vì nó chính là nơi mà mọi thứ được nhận thức.

Khi một người trải qua biến cố và thấy cuộc sống là đau khổ, ta có thể nói họ nhìn từ một hệ quy chiếu giới hạn bởi ký ức và cảm xúc. Nhưng nếu người ấy trở lại hiện tại, nhìn mọi thứ như lần đầu tiên, với một sự hiện diện đầy đủ và yên lặng – thì họ không còn chỉ “thấy” bằng ý niệm, mà bằng chân nhận, bằng thể nghiệm.

Tại đó, họ bước vào hệ quy chiếu tuyệt đối – nơi mọi ý nghĩa được rọi sáng từ chính sự có mặt. Và khi ấy, không cần biết điều gì đúng hay sai, họ đã thấy điều đúng nhất: mình đang sống, đang thở, đang có mặt.

5. Ứng dụng của hệ quy chiếu hiện tại: Tự do, bình an, sáng suốt

Trong khi mọi hệ quy chiếu khác dễ dẫn đến mâu thuẫn (vì người này thấy đúng, người kia thấy sai), thì hệ quy chiếu hiện tại không bao giờ xung đột – vì nó không đứng về phía nào cả. Nó chỉ là cái thấy.

Trong khi hệ quy chiếu dựa trên quá khứ kéo bạn vào hối tiếc, và hệ quy chiếu tương lai kéo bạn vào lo lắng, thì hệ quy chiếu hiện tại mở ra sự tự do và an nhiên tuyệt đối.

Trong khi các hệ quy chiếu của lý trí có thể khiến bạn rối ren, lạc lối, thì hệ quy chiếu của hiện tại mang bạn về với sự sáng suốt ban đầu – cái biết không lời, cái biết không phán xét, cái biết nguyên sơ.

6. Hiện tại không cần được chứng minh – nó là nền của mọi minh chứng

Thật mỉa mai thay: ta dùng vô vàn hệ thống để truy tìm “sự thật tuyệt đối”, nhưng lại bỏ qua thứ duy nhất không thể chối cãi: HIỆN TẠI ĐANG CÓ MẶT.

Bạn có thể tranh cãi về ý thức, về triết học, về bản ngã, về lý tưởng, về ý thức hệ - và cả chính hệ quy chiếu… nhưng bạn không thể tranh cãi rằng "bây giờ đang là bây giờ". Bạn có thể phủ nhận mọi thứ, nhưng không thể phủ nhận rằng mình đang trải nghiệm sự phủ nhận ấy – ngay lúc này.

Đó là lý do tại sao hệ quy chiếu của hiện tại là tuyệt đối: nó là điều không thể bị vượt qua, cũng không thể bị thay thế.

Kết luận: Trở về hệ quy chiếu tuyệt đối – sống như thể mỗi khoảnh khắc là sự thật tối thượng.

Khi bạn hiểu rằng mọi hệ quy chiếu – từ tri thức, văn hóa, quan điểm cho đến cảm xúc – đều tương đối, bạn bắt đầu buông bỏ sự cố chấp. Và khi bạn khám phá ra hệ quy chiếu của hiện tại – nơi mà không cần đúng sai, chỉ có cái đang là – bạn bước vào sự sống thật sự.

Hãy sống như thể không còn gì khác ngoài khoảnh khắc này.

Vì thật ra, không có gì khác (ngoài khoảnh khắc này.

Hiện tại không cần bạn tin vào nó – nó chỉ cần bạn có mặt.

Và khi bạn có mặt, bạn không chỉ thấy sự thật – Bạn là chính sự thật ấy.

Đó chính là KINH NGHIỆM!

KINH NGHIỆM không nói dối bạn, nó nói thật. Và mọi kinh nghiệm đều chỉ xảy ra TRONG HIỆN TẠI. Và đó là lý do duy nhất, mà HIỆN TẠI trở thành Hệ quy chiếu tuyệt đối. Bạn đã chạm đến SỰ THẬT, và SỰ THẬT sẽ giải phóng bạn được tự do!

///---

Tác giả

///---